beşiktaş ortaköyde doğalgaz patlaması sonucu m.ü. hukuk fakültesi öğrencisi gülşah çakır hayatını kaybetti. patlama nedeniyle uyanan mahalle sakinleri, olayı bir terör saldırısı ve masum öğrenci kızı ihtihar bombacısı sanarak camlarına bayrak astılar. Bu güncel haber türkiyede korkunun kronik bir travma haline geldiğini anlatan yüzlerce örnekten biri bu haber ne yazık ki.
korku, türkiyede siyasal hayatı belirleyen en güçlü faktörlerden biri olagelmiştir; bazen açık, kimi zaman örtülü; bazen kenarda kıyıda, çoğu zaman da merkezde. şimdi yine bu faktörün sistematik bir biçimde siyasal hayatın merkezine yerleştirilmek istendiğini görüyoruz. korku; motive edici, biçimlendirici ve meşrulaştırıcı bir işlevle kullanılıyor. bunun adı korku siyasetidir. korku siyasetinin en önemli sonucu, siyasetin içini boşaltmaktır. çünkü korku, aklı devre dışı bırakır; insanı bilinçli hareket eden bir özne olmaktan uzaklaştırır, etki edemeyeceği güçler arasında oynanan bir oyunun nesnesi haline getirir. korkunun hakimiyetine giren insanlar, derin bir kadercilik girdabına sürüklenirler. yani korku, insanı kendine yabancılaştırır...
1960,1971,1980 askerî darbeleri, gerçekleşmeyen darbe girişimleri, olağanüstü haller, sıkıyönetimler, dünyadaki seyrine uygun olarak, rejim tehlikesiyle ve güvenlik söylemleriyle meşrulaştırmışlardır kendilerini. bizde de askeri darbelerin, sıkıyönetimlerin, olağanüstü hal rejimlerinin nedeni; hep ülkeyi büyük tehlikelerden kurtarmak olarak açıklanmıştır. zulüm politikaları, toplumda yaratılan korkular üzerine inşa edilmiştir.
kendine karşı çeşitli komplolar kurulduğu inancının saplantı haline dönüştüğü, yurttaşlar topluluğunu yandaşlar-dostlar ve hainler-düşmanlar çatışması içinde algılayan bir toplumsal ruh hali türkiye tarihinin bugüne taşınan bir gerçeğidir. geleceğin bugünden daha kötü olacağına inananların çoğunlukta olduğu bir toplumda, ulusal güvenlik saplantısının egemen olduğu bir ortamda, hem bastırılmış korkuların daha açık biçimde dile getirildiği hem de bu korkuları bastırmak için çok katı ve içe kapanmacı bir ideolojik zeminin topluma damla damla verilmektedir. bu güvenlik sendromunun önemli bir cephesi, son derece abartılı milliyetçi güven tezahürlerine de yol açmasıdır. demokrasi-güvenlik gerilimini canlı tutmaya çalışan, etnik şiddet, terör ve başkaldırı efsanelerinden beslenmeye çalışan bu siyaset tarzı, 11 eylül sonrası dünyada zorlama bir oluşum olarak mevcudiyetini sürdürüyor.
korkunun akılı alt etmesi, duyguları ateşlemesi… brzezinskinin bush yönetiminin bugünün amerikası ve amerikan toplumuna verdiği en büyük zarar olarak işaret ettiği bu husus, aslında türkiyede bizim genel halimizi de özetliyor. bizim genel halimizi de ifade ediyor. bölünme korkusu, sevr sendromu, emekçi mücadeleleri,azınlık hakları her yanımızı sarmıştır. akıl durgunlaşmış, bilgi bir kenara itilmiş; korkuların tetiklediği komplo teorileri, hayatın başlıca tanımlama aracı haline gelmiş. asabi, tedirgin, kaygılı, şaşkın bir toplum haline dönüştürüldük. yükselen ulusalcılık-milliyetçilik denilen, aslında, bu korku-cehalet işbirliğinden, hatta izdivacından dünyaya gelen bir sakat çocuktur.
bütün bu ruh halinin bir tezahürü olarak, dünyanın başka hiçbir demokrasisine nasip olmayan türden eylemlere rastlarız ülkemizde. istanbulda 12 aralık 2000de bayrampaşadaki çevik kuvvet şube müdürlüğünde toplanan 4 bin polis, sabah saatlerinde resmi kıyafetli olarak ellerindeki türk bayrakları ile vatan caddesinde bulunan istanbul emniyet müdürlüğüne yürüyüşe geçtiler. buradan sultanahmette bulunan istanbul valiliğine doğru yürüyüşlerini sürdüren polisler, sık sık ellerindeki silahları havaya kaldırarak, kahrolsun insan hakları sloganları atmışlardır.
laikçilerin dincilerden, milliyetçilerin abden, islamcıların ordudan, süryanilerin dinçilerden ve diğer unsurlardan, beyaz türklerin ahaliden, ırkçıların kürtlerden, diğer farklı unsurlardan vs. korkması, türkiye toplumunun genel olarak en çok kendinden korkması sonucuna götürmektedir. halka şırınga edilen doğruların, eğitim yapısının, çarpık tarih bilincinin bir sentezidir bu sonuç. özgürlükler ve eşitlik konusunda kazanılacak hakların, yeni hak sahipleri veya başkaları tarafından kötüye kullanılabileceği konusunda yaratılan kronik güvensizlik, türkiye toplumunun bugün içinde bulunduğu şiddetli güvensizlik halini ifade etmektedir. türkiyede demokrasi savaşı, bugünümüzü ve geleceğimizi bu korkular ışığında algılamamız ve kendimizden korkan bir toplum davranışı sergilememiz için çalışan güçlere karşı uzun bir zaman daha devam edecek gibi görünüyor.
korku siyasetinin yansımalarını, türkiye siyasi tarihinin tüm evrelerinde, günümüz afganistanı, günümüz ırakı, 1990lı yılların yugoslavyası, 1973 yılı öncesi vietnamı, 1950li yılların koresi, 1939-45li yılların dünyası ve daha sayılması uzun bir liste oluşturacak değişik zaman dilimleri ve coğrafyalarda, milyonlarca ve milyonlarca masum insanın, kadınların, çocukların, gençlerin, yaşlıların ölümlerinde kitle katliamlarında bulmak mümkündür. korku siyaseti üzerinden dayatılan güvenlik-demokrasi ikilemi özünde insanların en temel haklarını ve özgürlüklerini rafa kaldırmaya yöneliktir. güvenlik algılaması bireysel özgürlük alanını giderek daraltacak ve sonuçta yok edecek en büyük tehdittir. oysa, insanlar özgürlüklerini kaybettiklerinde güvenliklerini de kaybederler. çünkü insanları güvende tutan tek şey özgürlükleridir.
|