|
Sahi ne oldu, Ermeni, Süryani ve Yezidilere
23 Aralık 2008 Salı 09:37
Türkiye’deki azınlıklar üzerindeki baskılar hiçbir zaman gündemden düşmüyor.
Türkiye’deki azınlıklar üzerindeki baskılar hiçbir zaman gündemden düşmüyor. Son olarak Ermenilerden özür dileyen internet sitesinin açılması bu tartışmayı daha da alevlendirdi.
Ermeni soykırımı ile ilgili iddialar son zamanlarda daha da arttı. Ermenilerin Osmanlı döneminde yaşadığı topraklarda bugün az sayıda olmalarının nedeni ne?
Ermeniler tarafından 1895 te Taşnaksutyun önderliğinde Doğu Anadolu da girişilen isyan teşebbüsü, II. Abdülhamid yönetimince sert bir şekilde bastırılmıştır. 1895 olayları Türk kaynaklarında isyan ve güvenliğin tesisi kavramları çerçevesinde değerlendirilirken, Ermeni ve Batı kaynaklarında çoğu zaman ‘Birinci Ermeni Katliamı’ olarak adlandırılır. Ancak 1895 Van, Bitlis, Erzurum, Erzincan ve Sivas olaylarının can kaybı rakamları hakkında güvenilir kaynaklar bulunmamaktadır.
Abdülhamid saltanatının son yıllarında Ermeni Devrimci Federasyonu rejime karşı direnişin önemli bir nüvesini oluşturmuş ve bu niteliğiyle İttihat ve Terakki örgütüne de model ve müttefik olmuştur. 1908 Devrimi nde İttihat ve Terakki ile Taşnaksutyun beraber hareket etmişlerdir. Ancak ihtilalden kısa bir süre sonra iki örgüt arasında anlaşmazlık başgöstermiş, ve iktidar partisinin eski müttefikleri hakkındaki kuşkuları, İttihat ve Terakki nin 1912 den itibaren belirginleşen Ermeni aleyhtarı politikasında küçümsenemeyecek bir rol oynamıştır.
1914 Osmanlı nüfus sayımına göre İstanbul haricindeki imparatorluk topraklarında yaşayan Ermeni sayısı 1 Milyon 229 Bin dir. (Bu nüfusun tamamına yakını bugünkü Türkiye sınırları içindedir.) Ermeni Kilisesinin vergi kayıtlarına dayalı 1913 istatistiğine göre bu rakam 1 Milyon 916 Bin olmalıdır. Batılı kaynaklarda genellikle 1 Milyon 600 Bin ile 1 Milyon 800 Bin arası sayılara rastlanır.
Cumhuriyet döneminin ilk sayımı olan 1927 Nüfus Sayımında Türkiye nin Ermeni nüfusu 100 Bin olarak belirtilmiştir.
Birinci Dünya Savaşı sırasında gerçekleşen bu büyük nüfus hareketi Ermeni kaynaklarında genellikle Mezn Yeğern (Büyük Felaket) veya Çart (Kırım) olarak adlandırılmakta ve modern Ermeni tarihinin dönüm noktası olarak değerlendirilmektedir.
Anadolu Ermeni nüfusunun azalmasının nedenleri, boyutları, olay örgüsü ve sonuçları, Türkiye de ve Ermenistan da henüz ayrıntılı olarak tartışılamamıştır.
Türkiyede bir dönemler sayıları azımsanamayacak kadar Süryani topluluğu da yaşardı. Bu halk üzerindeki baskılarda Osmanlı dönemine kadar gidiyor.
Müslümanlar; Süryanileri “Pis Süryani! Siz Gavursunuz!” gibi sözlerle aşağılamışlar, basmışlar, ezmişler. Müslüman çocukları; okullarda Süryani çocuklarına hakaretler yağdırmışlar.
35-40 yıl öncesine kadar Midyat ın yüzde 98 i Süryani imiş. Bugün ise kala kala 100 aile kalmış. Bu azınlığın sayısında da Ermenilerde oluğu gibi önemli bir azalma var.
Bölgenin ve Türkiye’nin bir diğer zenginliği ise Yezidilerdir.
Türkiye’nin Doğu Anadolu Bölgesi’nde geçmişte yaşayan günümüzde az bir nüfusa sahip olan Yezideler’de baskılardan dolayı Avrupa’ya göç eden bir diğer azınlık.
Yezidilik dinsel bir ayrımdır. Semavi dinlere inanmıyorlar. Yezidilik kendine özgü bir din. Kendilerine; Yezidi, Ezidi, Azıdi, İzidi, İzdi, Dasin, Rasni adları verilir. Yezidileri aşağılamak için ise, Şeytana tapanlar, hatta, Kuyruklu Kürt, Sekiz Bıyıklı gibi tanımlar kullanılmıştır.
Türkiye’de; Siirt, Beşiri, Kurtalan, Batman, Mardin, Urfa, Nusaybin, Viranşehir, Ceylanpınar, Suruç, Diyarbakır, Bismil, Gaziantep, Kilis, Kars ve Adıyaman yörelerinde yaşarlar. Bu yörelerden en çok bilinen Celka vettatla Aşiretleri Midyat ve yöresinde yaşayan Yezidi aşiretleridir.
Yezidi derneğinin verdiği bilgilere göre; yurt dışında en son tahmini nüfusun; 250 bin kişi olduğu bunun 10 bin civarındaki göçler nedeniyle Almanya’da daha çoğu ise Hannover’de bulunuyor. Türkiye’de ise yaklaşık bugün göçler nedeni ile İstanbul’a gelenlerde dahil 15-20 bin civarında olduğu tahmin edilmektedir.
Yakın zamanda yapılan tesbitlere göre; 1980’lerde 52 Yezidi köyün olduğunu, daha önce ise; 25 köyün Mardin’de, 24 köyün Urfa’da, 14 köyün Batman’da 14 köyün Diyarbakır’da, 2 köyün Adıyaman’da olmak üzere 79 köyün Köy İşleri Bakanlığı verilerinde olduğu belirtiliyor. Son 20 yıldaki alt-üst oluşlar sonucu 121 köyün bugün 48’e düştüğü saptanmış bulunuyor.
Azınlıklar bu topraklarda bir türlü barınamıyor. Bunların nedenleri ise bu güne kadar detaylı olarak araştırılmış değil. Sahi bu azınlıklara ne oldu böyle? Neden bir anda nüfusları azaldı?
www.petrolgazetesi.com
|
