İsmet Paşa nın Kürt Raporu 18 Aralık 2007




İsmet İnönü nün yıllarca gizli kasalarda saklanan Kürt Raporu yla Devletin “Kürt Politikası”na bakışı da ortaya çıktı. Gazeteci- yazar Saygı Öztürk ün Doğan Kitap tarafından yayınlanan “İsmet Paşa’nın Kürt Raporu” adlı kitabı bu konudaki bilgileri de ilk kez günışığına çıkarıyor.


Yazar Emin Çölaşan “Raporun örneğini Saygı Öztürk’ten aldıktan iki gün sonra Uğur Mumcu bombalı saldırı sonucu öldürüldü” dedi ve bu trajik olayın ayrıntısı nı da “İsmet Paşa’nın Kürt Raporu” kitabının önsözünde yazdı.


1935 yılında Atatürk’ün emriyle Doğu ve Güneydoğu illerini, ilçelerini adım adım dolaşan dönemin Başbakanı İsmet İnönü nün hazırladığı “çok gizli” rapor, 72 yıl sonra gün ışığına çıktı. İnönü’nün raporu üzerine başlatılan Umumi Müfettişlik uygulamasının da en çarpıcı raporları bu kitapta yer alırken, Türkiye’nin bugün tartıştığı tüm konuların 72 yıl önceki sorunlarla aynı olduğu anlaşılıyor..

"Devletin Derinliklerinde”, “Kasadaki Dosyalar”, “Kırcı 5-6-2 Tamam Reis”, “Madalyalı Mahkum”, “Sınır Ötesi Savaşın Kurmay Günlüğü” kitaplarının da yazarı olan Saygı Öztürk’ün, Doğan Kitaptan çıkan “İsmet Paşa’nın Kürt Raporu” kitabında Erzurum’dan Erzincan’a, Ağrı’dan Diyarbakır’a, Kars’tan Muş’a, Diyarbakır’dan Tunceli’ye, Van’dan Bitlis’e, devletin politikaları ilk kez bu kitapta ayrıntılarıyla açıklanıyor, 1935 yılı Türkiye’sinin ne durumda olduğu da gözler önüne seriliyor. İsmet Paşa’nın ünlü raporunda hemen her il’le ilgili değerlendirmeler yer alıyor.

İşte rapordan bazı bölümler:

- Ağrı da Kürtlerin medenileşip, sükunet bulmaları bile kardır. Karaköse, hükümete bağlı bir Kürt şehridir. Erzincan Kürt merkezi olursa Kürdistan ın kurulmasından korkarım.

- Iğdır da Kürtlerin yerinden oynatılmasına ne lüzum, ne imkan vardır.

- Türklüğe hevesli bir Arap şehri olan Siirt in doğuya naklini tercih ederim

- Van ve Erzincan da acele olarak, Muş Ovası nda tedricen ve Elazığ Ovası nda kuvvetli Türk kitleleri vücuda getirmek zorundayız.

- Türklerle Kürtler aynı okulda okumalıdır. Bu Kürtleri Türkleştirmek için etkili olacaktır.

- "Diyarbakır, kuvvetli Türklük merkezi olmak için tedbirlerimizi kolaylıkla işletebileceğimiz bir olgunluktadır.

- "Düşman unsurlar içinde saldırgan olan teşkilat Kürt reisleri ve adamlarıdır. Fransız istihbarat zabitleri her istedikleri anda Kürt reislerini çeteler halinde memleketimize saldırtmağa muktedirdirler."

- "Mardin vilayetinden çıkarılacak Hıristiyan ve Arapların yerlerini Kürtler derhal dolduracaklardır. Bu hal bizim için pek zararlıdır.”

-"Siirt Türklüğe hevesli bir Arap şehridir. Hükümete yakın itaatkar halkı vardır. Havası gayet iyi olan Siirt susuz, pis bir trahom merkezidir. Siirt vilayetinde başlıca kuvvetimiz; idare merkezlerimiz, memurlarımız ve zabitlerimizdir. İdare merkezlerimiz çok kuvvetli olmalı. İcabında konulup kaldırılmak üzere özel adliye rejimi kurulmalıdır."

- "Bitlis, Hizan ve Mutki arasında suni olarak daima devlet kuvveti ile vücuda getirilmiş bir Türk merkezidir. Bitlis olmasaydı bizim onu yaratmamız gerekecekti."

- "Muş Ovası uzun süre boş kalmayacak, herhalde Kürtler yavaş yavaş dolduracaklardır."

- "Van halkı derlemedir. Bütün halkın ümidi devletin göstereceği ilgidedir. Sağlam bünyeli şarkta Cumhuriyetin çok önemli bir temeli olacaktır. Böyle bir temel Türk hakimiyeti için her bakımdan lazımdır."

- Malazgirt kadar bitkin ve fena bir yer güçlükle tasavvur edilebilir. Halbuki buranın, yeni temiz bir Türk şehri Türk merkezi olarak kurulması bizim için pek kıymetli olacaktır."

- "Kürtleri verimli topraklardan nereye göndereceğiz? Hudut üzerinde bulunan yerleri derhal Kürtlerle dolacak. Ağrı dan geçici olarak gelen Kürtleri de bir yere gönderemeyiz. Sükunet bulmuş olmaları bile kafi bir kardır."

- "Bundan 10 sene sonra Sarıkamış ın ordugahına askeri olarak ihtiyacımız olacağını zannediyorum."

- "Kars ı ve Artvin i bir an evvel soyup tahrip etmek fikrinde değil, bütün kuvvetimizle son ana kadar muhafaza etmek kararında olduğumuza içeriyi ve dışarıyı kesin olarak inandırmak mecburiyetindeyiz."
Saygı Öztürk

- "Erzurum un kalkınmasını az senelerde temin edebilirsek, şimalde hududa karşı ve içeride Kürtlüğe karşı sağlam bir Türk merkezini yeniden kurmuş oluruz."

- "Az zamanda Erzincan ın Kürt merkezi olmasıyla asıl korkunç Kürdistan ın meydana gelmesinden kaygılanmak yerindedir."

- "Bütün seyahatimizde en iyi şey olarak, belki bütün Türkiye de bu bakımdan birincidir; Samsun hususi idare bütçesini gördüm."

- "Türkler ve Kürtleri ayrı ayrı okutmakta yarar yoktur. İlk tahsili birlikte yapmalılar. Bu, Kürtleri Türkleştirmek için etkili olacaktır."

- Dersim Vilayeti nin teşkili ile askeri bir idare kurulması ve Dersim ıslahının bir programa bağlanması lazımdır.

- Memur yetiştirecek büyük müesseseler güneyde yoktur. Orta mektebe girecekler içerisinde Kürtlerden de müracaat olursa, onları da reddetmemeliyiz.

rahmetli ismet inönünün yaşamsını çok isterdim, yaşasaydı görseydi, görseydiki hazırladığı bu raporu uygulamya koyduğu kürt imha raporu türkiyeyi nasıl bir bataklığa sapladığı,ülkenin nasıl bir ruh haline girdiğini görseydi o korkunç gözlerle şahit olsaydı ülkenin perişan ve çıkmaz bri yola gidrdiğini anlasaydı.
toplumların kaderini tayin etmek bu raporların bizler için sadece bir kağıt parçasıdır yada ismet paşa düşünemdi, anlayamadı yada anlamamasızlıktan geldi kürtlerin nasıl bir tepki vereceğini tam olarak kestiremedi, yada bizleri garimüslümlerle aynı kefeyeme koydu?
işte burda bu oyun bize sökmez, ermenilere yaptığını bzilere yapamayacağını bütün dünya anlamıştır, kolay olamaz kürt milletini kaderini asla başkalrı değiştermez,sadece bu bzilerin elinde olacaktır..
bu raporu okuduğumda şimdi gündemin nasıl bir yol alacağını yada geleceğimizin nasıl yönde gidecebiliğini anlayabiliyorum, her kürt gencin bu raporu çok iyi analize etmesi gerekiyor, görcekti bizlere yapılan imha palanın sadece 80 den değil 20 den beri var olduğunu bilecektir.
beni en çok üzen yukarda dile getirdiği dersim vilayetin ıslah programın hazırlanması? bu çok önemli ıslah!!!!!!!!!!!
eşittir dersim soykırımı, bilindiği gibi dersim katliamı planlı tertipli hazırlandğı tezcillenmişir. burda ufak ayrıntıya basmak istiyorum özelikle elazığ ve bingöle türkmenler yerleştirilde bunlar asimle olmuştur , kürtçe konuşmkata hatta bunların arasında cahilleri biz kürdüz diyorlar, kesinlikle bunlar kürt olamz, bunların yüzde doksanı ülkücü olup alperen kurucuları arasında olmasıdı.
peki neden? elazığ ve bingöle yerleştirlidi? osmanlı zamanında dersim ve amed halkı herzaman öncü olmuştur, bu birlekteliğ bozmak tam bu bölgeye tampob bölge oluşturlarak buraya yerşelştirldi, ama sonuç kocaman bir yalan oldu sözde orda kürtleri asimeleye etmeye çalışan osmanlı devleti oraya yerleştirdkleri türkmenleri şimdi hepsi ana dili kürtçe olmuştur..
bu gün aynısı vanda olmuştur. t.c 1993 de vana 3000 afganı yerleştirdi, amacı ora asimle politikası ve pkk ya karşı savaştırmaktır, yine başarız oldularçünkü 3000 afganlı ordaki inasanlarla iletişim kurmak için kürtçe öğrendiler hatta türkçeyi bile unututmakta artı olarak bu 3000 afganlı korucu olmakta pkkya karşı çok kişi kaybettiler ve her zaman pkk ya hedef olmuştur..
bitlis vilayetini deyinmek iistiyorum benim için burda ki kürtlerin lanetli olduğunu düşünmekteyim nedenmi? tarikatçığın cemaatçiğilin yabozlrın bol olduğu bir vilayetmizdir, özelikle dtplerin bir türlü yola getiremediği kürtleri arkaan vuran üvey kardeşlerimizdir, bilindiği yerel seçimlerde ak partini kazandığı, kiler grupn bitlisli vahit kilerin ordaki halkın etkisi olup, ama olayın özünde baktğımızda buradki insanların kimliğini,ırkını şerefini beş pareaya satmıştır.
siirt, şıranak, van hakkariye değinmek istiyorum, sadece burad siirtin merkezinde arapların yaşadığını biliyoruz hatta bundan 40 sene önce büyüklerimiz siirtin merkezi olan tillo ve ziyaretin kürtleri almadığı hatta hakerete maruz kaldığını duymuştum, ama şimdi tam tersi omuştur, bilindiği eruh,perwari,baykan,şirwan, her zaman kürt kazlarıdır şimdi merkezde kürtler tarafındab ikamet edeilmekte, en güzel neticei yerel seçimlerde dtp nin akp nin belediyesi almıştur. şıranak, wan, hakarıye lafım olamz oranın halkların önünde sadece saygı eğilmek kalıyor..
dersim halkına her zaman ayrı bir sevgim vardır ne zaman bir dersimli ile tanışsam içimd her zaman bir burukluk olur,aklıma dersimde yaşanan olaylar aklıma gelmekte dikat edlirse bu türkiyenin neresine giderse gidilsin bir dersimli aileye rastlarsınız çünkü çoğu 1938 sürgün edilmişirt yada askeri tabirle ısalah edilmiştir bide türkelrin çok gurur duyduğu ilk kadın pilot olan sabiha gökçenin dersime bomba yağdıran kadın olduğunu bilmiyorlarmı? neden tarih kitaplarında anlatılmıyor sadece
şey sait isyanın bir kürt isyanın olmadığı verdikleri çok bsit bir cümle ile neymiş din elden didiyorda isyan etmiştir. sadece bir cümle açılamsaı bulunuyorr..
amede gelelim galiba kelimler yetmez amed haklını anlatmaya , osmanlının ve şimdi t.c baş belası şanlı amed,yada çok saygı değer sayın osman baydemir dediği gibi aamed bir kaledir kimsenin gücü yetmez amedi fethetmye ,amed her zaman bizim bizim olacaktır..amed ve mezapotamya yada güneşin doğduyu bu topraklar bzilerin ne kadar iyi veya kötü ne olursa olsun hedeflenen güzergah adım adım bazen koşarak bazende yararak isenieln arzulanan noktya ulaşmak için bu uğurda akıtılan kan amed için mezopatamya için helal hoş olsun...
gelek spasd dixim........

METIN YOLDAS ISMET PASANIN RAPORUNU BURDA SUNDUGUN ICIN BUTUN KALBIMLE TESEKUR ETMEK AZDIR .GELELIM 1914-1918 SOYKIRIMINA itihat teraki YONETICILERINE VE KURT AGALARINA NE KADAR SENDE BU SOYKIRIMI KABUL EDECEKMISIN? TABI BU AHLAKI BIR GORUSTUR VE VICDANI BIR VEZIFEDIR. BEN DERSIMIN HALKINA YAPILAN KATLIYAMI BANA YAPILMISTIR VE BOYLE YASIYORUM . YASASIN MEZOPOTAMYA HALKLARI YASASIN OZGURLUYUMUZ.

evet yoldaşım dediğin gibi 1914-1918 soykırımdan sonra hedef olarak kürtleri seçtiler, kesinlilke sana bütün kalbimle katılıyorum. bu 1914/1918 vahşetinde kürt aşiretlerinin parmağının olduğunu biliyorum, ama burda parantez açmak gerekiyor bu demek olmuyorki bütün kürtler böyle vahşete ortak olmamıştır. zaten bu vahşete ortak olanlar asla bizden olamaz..
bu gün olduğu gibi kürt aşiretleri devletle işbirliği yaparak bzilerin kökünü kazmaya çalışmakta,örnek olarak en bilineni urfda sedat bucak aşireti...
ayrıca dersime gösterdiğin duyarlığı ayrıca teşekkür ederim.

METIN KARDES HIC MERAK ETME SÜRYANILER VE KÜRTLER ER GEC AMACLARINA ULASACAKLAR KIMSE NIN SÜPHESI OLMASSIN O ESKI CARKLARIN DISLERI KIRILMIS ARTIK DEVIR DEYISMISTIR KADIM VE MAZAPOTOMYA HALKI TOPRAKLARINA KAVUSACAKLAR MUCADELEMIZE DEVAM BIN ALTI YUZ YILLIK TARIHLI OLAN MOR GABRIEL MANASTIRIMIZI NERDEYSE EL KONULACAK NEDEMEK HEPSI AGALARIN VE ASIRETLERIN PARMAKLARIN ISLERIDIR AKLI SIRA SÜRYANILERIN GÖZLERI KORKUTMAKTIR YOK ÖYLE YAGMA KIMSE BIZI KORKUTAMAZ ARTIK BIZ DIMDIK AYAKTAYIZ VE DÖNÜSÜMÜZ MÜHTESEM OLACAKTIR YASASIN ÖZGÜRLÜK YASASIN TÜM EZILEN HALKLAR YASASIN MAZAPOTOMYA

SAYGILAR

shalom..nasılsınız kardeşlerim uzun zaman oldu sizlerle sohbet etmeyeli..metin seni tebrik ediyorum..yazdıkların şahane bence...evet fırat kardeşim mor gabrieli hiç kimse elimizden alamicak..bu soykırımıda elbet bu gün herkes kabullenecek..ve bu gerçeğ*i bilecekler..esenle kalın kardeşlerim...rab hepinizi bereketlesin..

arkadaşlar bize düşen görev sonsuza dek mor gabrieli yaşatmak, orda yaşıyan köylü kurnazları korucuları hadlerini bildirmek... ulen adama sormazlarmı orda yeryüznde ezan sesleri yokken çan sesleri oraları inletiyordu.. neymiş efendim manastır bizlerin arazilerimizi gasp ediyor, birileri ordaki yaşayan insanlara mor gabrielin tarihini tek tek anlatsın o zaman beyinleri dank eder....
arkadaşlar bzilere düşen görev asla ve asla sessiz kalmamak, her şeyin bilincinde olarak demokratik haklarımızı kullanmaktır, eğer bizler sessiz kaldığımız sürece üstümüze daha çok binerler......
sayılar....

arkadaşlar şunu untmayın bu saaten sonra süryanin kürtten kürttün de süryaniden başka dostu yoktur..çünkü ortadoğu her zaman empertyalist güçlerin elinde..