Süryani toplumuna tahsis edilen arazideki mezarlar, tarihi şapel ve tescilli ağaçlar nedeniyle 'kilise yapım projesine' onay verilmedi.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne ait Yeşilköy’deki 2736 metrekare park olarak ayrılan arazi Süryani toplumuna kilise yapmak üzere tahsis edilmişti. Süryani toplumu da projeleri hazırlatıp, İstanbul 1 No’lu Koruma Kurulu’na sunmuştu. Arazi 1950’li yıllara kadar İtalyan Katolik Kilisesi’ne aitti ve içinde mezarlar ile tarihi şapel kalıntısı vardı. Kurul yerinde yaptığı incelemede mezarların ‘kültür varlığı’ niteliği taşıdığını, mezar taşlarını sökenler hakkında yasal işlem yapılmasını isteyerek yeni kilise projesine onay vermedi. Diğer yandan içinde anıt ağaç statüsündeki ağaçlar nedeniyle 5 No’lu Tabiat Varlıkları Komisyonu da kilise projesinin tescilli ağaçların üzerine geldiğinden projenin uygun olmadığına karar verdi.

Beyoğlu Süryani Kadim Meryemana Kilisesi Vakfı’nın kilise yapmak üzere yer talebine karşılık verilmesi için İBB, Yeşilköy Yeşilzeytin Sokak’taki 2736 metrekarelik araziyi vakfa tahsis etti. İmar planında park olarak görülen arazinin içinde tescilli ağaçlar, harabeye dönmüş bir şapel ile İtalyan Katolik Kilisesi’ne ait mezarlar bulunuyor. Arazi 1950 yılında İBB uhdesine geçti. İBB Park ve Bahçeler Müdürlüğü 1964 yılında araziye çocuk bahçesi ve sportif tesisler yapmak istedi. Dünemin Koruma Kurulu 28.05.1965 tarihli kararında, ‘‘..mevcut büyük ağaçlar kesilmemek ve bu sebeple belediyesince düşünüldüğü gibi sportif tesisler de yapmamak şartıyla çocuk bahçesi yapılmasında sakınca yoktur’’ denildi. 1995 yılında ise Koruma Kurulu, parselde mevcut bulunan ağaçları, şapel binasını, kuyuyu ve mezarlığı korunması gerekli kültür varlığı olarak tescilledi. Arazi 1950 yılına kadar İtalyan Katolik Kilisesi’ne aitti. İtalyan Kilisesi’ne göre arsa Simon Boğhos Dadyan tarafından 1868 yılında bağışlandı. Kilise, arsanın Süryani cemaatine tahsis edilmesine de karşı çıkarak Bakırköy Asliye Hukuk Mahkemesi’nde dava açtı.

Tescilli ağaçlar...

İBB’nin tahsis ettiği arazi üzerine Süryani Kadim Kilisesi Vakfı yaklaşık 1000 metrekare tabana oturan bir kilise projesi hazırladı. Proje, İstanbul 1 Nolu Kültür Varlıkları Koruma Bölge Kurulu’na sunuldu. Kurul yerinde yaptığı inceleme neticesinde hazırlanan projenin uygun olmadığı görüşünde birleşti. Kurul kararında şöyle denildi: ‘‘İBB yazısı ile gönderilen öneri kilisenin onaylı imar tadilat planları ile fonksiyonu mezarlık olarak belirtilmiş olmasına rağmen asıl ve tarihten gelen fonksiyonunun ortadan kaldırıcı nitelik taşıması, İstanbul 5 No’lu Tabiat Varlıkları Komisyonu’nun kararında tescilli ağaçların tescil kararının devam ettiği anlaşıldığından, öneri kilise yapısının tescilli ağaçlar üzerine gelmesi, İstanbul İmar Yönetmeliği’nin mezarlık hizmet binaları başlığı altındaki yapılaşma şartlarına uymadığına...” Kurul ayrıca şapel için yapılan röleve ve restitüsyon projelerini de beğenmeyerek yeniden çizilmesini isterken, taşınmış ve yok edilmiş mezar taşları ile ilgili olarak da suç duyurusunda bulunulmasını kararlaştırdı.

Tahsis talebi için de Bakırköy 7. Asliye Hukuk Mahkemesi’nde devam eden şerhle ilgili Tapu Müdürlüğü’nden bilgi isteyen kurul, mülkiyetle ilgili sorun olup olmadığının araştırılmasını istedi.

Projeyi revize edeceğiz

Süryani Kadim Meryemana Vakfı Başkanı Sait Susin şöyle konuştu: ‘‘İptal söz konusu değil. Ek bilgiler istendi. Mezarlar üzerine yapmıyoruz. İnşaat alanına denk gelen tescilli ağaçların başka bir yere nakli için elimizde rapor var. Kurul’un istekleri doğrultusunda projeyi revize ederek yeniden kurula sunacağız. Ancak kurul kilisenin 250 metrekareye yapılması konusunda ısrarcı olursa proje bitmiş olur. Bizim projemiz 1000 metrekare. Bu büyüklükte bir kilise anlamsız ve yetersiz kalır.’’

Kaynak: Radikal, Ömer Erbil  ; Güncelleme Tarihi: 20 Ocak 2014